Coffee #35: Tech Radar no. 30 - czy warto? Co nam m贸wi? Co jest "hot" 馃敟a co nie?

Pekn臋艂a 贸sma trzydzie艣ci, wi臋c mo偶e ja wjad臋 z formu艂k膮, 偶eby艣my p贸藕niej czasu nie tracili.

To jest City Morning Coffee, czyli nasze co dwutygodniowe spotkania, gdzie rozmawiamy sobie o tematach istotnych dla senior technical leaders.

Je偶eli kto艣 jest po raz pierwszy, konwencja spotka艅 jest bardzo prosta.

Spotkania trwaj膮 godzin臋, ka偶de spotkanie ma konkretny temat.

Dzisiejsze spotkanie b臋dzie po艣wi臋cone trzydziestej ods艂onie radara, tak zwanego Technology Radar firmy ThoughtWorks.

W ramach naszych spotka艅 ka偶dy mo偶e zabra膰 g艂os.

Mamy tutaj trzech moderator贸w, wynap臋dzamy dyskusj臋.

Natomiast ka偶dy mo偶e u偶y膰 zbudowanej funkcjonalno艣ci aplikacji Twitter Spaces, aka xSpaces, po to, 偶eby zasygnalizowa膰, 偶e chce co艣 skomentowa膰, chce zada膰 pytanie.

My postaramy si臋 takiej osoby nie przeoczy膰.

Je偶eli przeoczymy, prosimy, 偶eby si臋 nie zniech臋ca膰, tylko da膰 nam szans臋, aby艣my mogli nas nie przeoczy膰.

W ramach naszej dyskusji trzymamy si臋 pewnych podstawowych zasad, czyli przede wszystkim, je偶eli krytykujemy, to staramy si臋 nie krytykowa膰 konkretnych firm, konkretnych nazw, konkretnych os贸b, tylko krytykujemy na przyk艂ad zachowania.

Z bardzo wa偶nych rzeczy na cityomorning.coffee jest ponownie wr贸ci艂 nasz landing page, gdzie mo偶na si臋 zapisa膰 na powiadomienia, chyba ju偶 te偶, czy jeszcze nie?

Ale na pewno s膮 tam linki do archiwum, s膮 tam linki do archiwum naszych odcink贸w.

Nie ma jeszcze link贸w, holy shit.

Sytuacja jest dynamiczna, sytuacja jest rozwojowa.

Dobra, ja tylko wyja艣ni臋 kr贸tko, nast膮pi艂a pewna stopa techniczna, nasz poprzedni landing wyparowa艂, mamy nowy cityomorning.coffee, mo偶na tam si臋 napisa膰, kontent powr贸ci.

I tego si臋 w艂a艣nie trzymamy.

Dobra, super, fajnie.

Chyba powiedzieli艣my o wszystkim, co jest najistotniejsze i mo偶emy przej艣膰 do clue naszego tematu.

Cityomorning.coffee zajmuje si臋 dzisiaj ThoughtWorks Technology Radarem.

To co panowie, przyzna膰 si臋, czy ju偶 macie wych贸d na blach臋 ca艂y?

Wojtek, czy ty ju偶 si臋 nauczy艂e艣?

No ja go przeczyta艂em faktycznie, zmusili艣my si臋 do przedstawienia go od deski do deski, s艂uchajcie, wi臋c...

Natomiast ja chcia艂em doda膰, 偶e absolutnie zapraszamy wszystkich do dyskusji, jest tu kilka rzeczy, kt贸re na pewno, mam nadziej臋, wywo艂aj膮 rozmow臋, wi臋c zobaczymy.

No i mamy cztery kategorie, Technics, Platforms, Tools, Languages and Frameworks.

Wi臋c mamy o czym rozmawia膰, jest tutaj prawie sto pozycji.

Natomiast mo偶na je pogrupowa膰, wi臋c my艣l臋, 偶e do tego te偶 si臋 odniesiemy.

S艂uchajcie, to co bierzemy na pocz膮tek?

No w艂a艣nie, mo偶e uporz膮dkujmy dyskusj臋 i po prostu pojed藕my tymi czterema kategoriami po kolei, w ramach tych kategorii niech ka偶dy m贸wi, tylko te偶 mo偶e nie jakie艣 tam 15-minutowa wypowied藕, tylko w艂a艣nie rzucajcie swoje wtedy punkty, 偶eby by艂a jaka艣 tam dynamika tej ca艂ej naszej dyskusji, a na samym ko艅cu jeszcze mo偶e sobie zrobimy co艣 takiego, takie og贸lne podsumowanie, czy widzimy w tym wszystkim jakie艣 wi臋ksze trendy przebijaj膮ce si臋, albo og贸lnie, co nas zaskoczy艂o ca艂o艣ciowo w tej Technology Radarze.

Ja z ch臋cenia do dyskusji zrobi臋 cheap marketing trick.

Kto si臋 pierwszy odezwie, dostanie mark臋 osobist膮 w bran偶y IT z podpisem autora.

Holy shit, czy to Umberto Eggo?

Nie.

No dobrze, to s艂uchajcie, wobec tego wje偶d偶amy.

Zaczynamy od technik, w sekcji technik.

My艣l臋, 偶e tutaj akurat b臋dziemy mieli spore pory do popisu.

Czy jest co艣, co was zainteresowa艂o, zaskoczy艂o, z czym by艣cie si臋 bardzo zgodzili, albo bardzo nie zgodzili?

To ja zaczn臋, bo tutaj co艣 mam do powiedzenia, innych mog臋 nie mie膰.

Bardzo mi si臋 spodoba艂a sekcja hold, powiem szczerze.

Jest t艂usta.

Tak, znaczy, ale bo ona jest poprzed tego wszystkiego, co si臋 og贸lnie m贸wi, tak, albo gdzie firmy id膮, nie, no bo zaraz przejdziemy do innych.

Og贸lnie zauwa偶my, 偶e w sekcji technik jest LLM, LLM, LLM, LLM, LLM, AI, LLM, LLM, AI.

A to chc臋, cze艣膰.

Ale hold mi si臋 spodoba艂o, bo tam mamy Over Enthusiastic LLM Use, Rush to Find Tune LLMs, czyli generalnie to, co przynajmniej ja widz臋, 偶e wszyscy chc膮 testowa膰 swoje modele i tak dalej i tak dalej, no to tutaj ThoughtWorks m贸wi Polior Horses, mo偶e to nie jest najlepszy spos贸b na robienie tego.

Ja bym powiedzia艂, 偶e je偶eli chodzi o sekcj臋 technik, no to na pewno co艣, co jest, oni dobrze zidentyfikowali, my艣l臋, 偶e b臋dzie jak najbardziej na, powiedzmy, na roadmapach wielu firm, to jest ten Retrieval Augmented Generation, tak?

Czyli mamy techniki, kt贸re potrafi膮 nasz膮 baz臋 wiedzy mocno scrawlowa膰, zrozumie膰, a nast臋pnie m贸c odpowiada膰 w postaci, prawda, czatu z LLM-em.

Wi臋c my艣l臋, 偶e to b臋dzie jak najbardziej co艣, co si臋 b臋dzie teraz bardzo mocno rozwija膰, szczeg贸lnie, 偶e o niej p贸藕niej b臋dziemy to m贸wi膰, ale maj膮 te偶 konkretne ju偶 tool'e do tego, proponuj膮.

I jeszcze jedna technika, kt贸ra z tym si臋 艂膮czy, kt贸ra wed艂ug mnie jak najbardziej spowoduje, 偶e my艣l臋, 偶e osoby biznesowe b臋d膮 du偶o 艂atwiej korzysta艂y z wiedzy i z danych, kt贸re zgromadzili艣my, czyli tekstu SQL, tak?

Czyli jak zrozumie narz臋dzia, kt贸re pozwalaj膮 tekst naturalny zamieni膰 na zapytania SQL-owe.

Oni proponuj膮 tam narz臋dzie, kt贸re si臋 nazywa Vanna i przyznam szczerze, 偶e ja sobie na to popatrzy艂em, martwi臋 si臋, powiecie, te zapytania, na przyk艂ad jak wiem, z w艂asnego podw贸rka, niekt贸re, 偶eby zrozumie膰 bardzo dobrze u偶ytkownik贸w, s膮 ogromne.

To s膮 SQL-ki na dwa, trzy ekrany, bardzo skomplikowane.

Wi臋c ja nie jestem przekonany, czy na przyk艂ad w takich sytuacjach te narz臋dzia sobie b臋d膮 dawa艂y rad臋, ale my艣l臋, 偶e cz臋艣膰 takich prostych zapyta艅 dla wielu os贸b wok贸艂 produkt贸w na przyk艂ad mog膮 bardzo fajnie wspom贸c.

Ja jeszcze dodam jedn膮 rzecz, co艣, co si臋 podpisuje, natomiast jestem zdziwiony, 偶e musimy o tym rozmawia膰, to jest Automatically Generate Backstage Entity Descriptors.

Czyli backstage to jest narz臋dzie, to jest narz臋dzie Service Discovery od Spotify.

Ono jest bardzo rozszerzalne, tak?

Wi臋c jeste艣my w stanie ten Service Discovery, informacje o serwisach bardzo wzbogaci膰 bardzo r贸偶nymi dodatkowymi informacjami na temat zespo艂贸w, na temat mo偶e SLO, SLA, sposob贸w eskalacji, wi臋c jest to bardzo dobre narz臋dzie, 偶eby je mie膰.

Natomiast si臋 zdziwi艂em, 偶e musimy rozmawia膰 w 2024 roku, 偶e w trialu powinni艣my automatycznie i powiedzmy w taki spos贸b ci膮g艂y budowa膰 opisy do naszych serwis贸w, wi臋c tak stwierdzi艂em, wow.

Wojtek, wychodzisz, 偶e jeste艣 w swoim b膮belku, to tak ci tylko powiem.

Jasne, znaczy ja rozumiem, 偶e wiesz o co mi chodzi, rozumiem, 偶e backstage nie jest jeszcze przez wszystkich zaadaptowany, ja do tego wr贸c臋, bo tutaj w tym radarze to jest jeden z moich najwi臋kszych zarzut贸w do tego radaru, natomiast, znaczy powiedzmy dotykamy jednego z najwi臋kszych zarzut贸w do tego radaru, natomiast je偶eli ju偶 go mamy, to a偶 si臋 zdziwi艂em, 偶e wiecie tak, taki nitpick z tego backstage'a, ze wszystkich rzeczy, kt贸re si臋 powinno robi膰 z backstage'em, to w trialu mamy w technikach w 2034 roku Entity Descriptors, czyli te opisy serwis贸w automatycznie generowane.

Mo偶e oczywi艣cie jest to m贸j b膮bel.

Sebastian, co u ciebie?

Tak do sko艅czenia tego backstage'a, chc臋 tak my艣l臋 wykorzysta膰 temat na osobny odcinek, bo ja na przyk艂ad mam bardzo radykalne zdanie na temat backstage'a, w og贸le te偶 go postrzegam troch臋 szerzej, jako og贸lnie development portal, a nie tylko i wy艂膮cznie serwis Discovery, natomiast to jest narz臋dzie, kt贸re bardzo du偶o obiecywa艂o, a okaza艂o si臋 bardzo trudne do implementacji, tam ka偶da implementacja to jest tak jak taki poziom customizacji, 偶e tak naprawd臋 filmu, kt贸ry robimy, jest bardzo niewiele, ale dobra, zostawmy backstage, bo to ostatnia kwestia.

W og贸le, je偶eli chodzi o techniki, to mamy tu chyba ze 13 wypisanych takich swoich 艂adnych, to jest moja druga najwi臋ksza kategoria, ale mo偶e zaczn臋 od tych, z kt贸rymi si臋 zgadzam, wi臋c tak, zgadzam si臋 oczywi艣cie z RAG-iem, chocia偶 akurat trafili w ciekawy moment, dlatego 偶e by艂a dyskusja dos艂ownie ze 2 czy 3 tygodni temu, 偶e jaki jest sens zlewania RAG-a w sytuacji, kiedy wchodz膮 modele z tak gigantycznym kontekstem.

Natomiast ja tak z praktyki, z tego co robi臋, bo akurat troch臋 si臋 tym zajmuj臋 zawodowo, aktualnie, to jednak ca艂kowicie si臋 zgadzam z tym adoptem dla RAG-a, z czym si臋 jeszcze mocno zgadzam.

Jest tam taki fajny punkt, LLM, Powered Autonomous Agents, ja jestem w og贸le fanatykiem tych architektur agentowych, nawet powiedzia艂bym, 偶e nie tylko Autonomous Agents, og贸lnie architektury agentowe, wspieranie LLM w architekturach agentowymi, to jest co艣, pod czym ja si臋 podpisuj臋 nie tylko r臋kami i nogami, ale jeszcze innymi cz臋艣ciami dzia艂a.

Z innych rzeczy, z kt贸rymi si臋 absolutnie zgadzam, kt贸re s膮, tak, Over Enthusiastic LLM News, tu chyba nie ma co m贸wi膰, wiadomo, tam jest te偶 ciekawy ten punkt zwi膮zany z Rush to Fine-Tune LLM, tak, to prawda, wszyscy odkryli, 偶e fine-tuning jest iteracyjny, natomiast my艣l臋, 偶e w tym punkcie te偶 przebija si臋 to, 偶e to nie tylko i wy艂膮cznie s膮 koszty, nak艂ady i tak dalej, ale przede wszystkim kontrola jako艣ci, 偶e my nie za bardzo umiemy to robi膰 i 偶e w tej sytuacji, kiedy robimy fine-tuning, to jest po prostu zbyt ryzykowne tak naprawd臋 i wiele firm, kt贸re pr贸buj膮 ten fine-tuning robi膰, ko艅czy tak naprawd臋 z tym fine-tunowanym modelem znacznie gorszym ni偶 ten punkt startowy, od kt贸rego zaczyna艂y.

Natomiast ja sobie my艣l臋, takie jedno ma艂e 膰wiczenie, to te偶 mo偶e, 偶eby pomy艣le膰 dyskusj臋, dlatego 偶e ja przyst膮pi艂em nie tylko i wy艂膮cznie temu edycje radaru, ale jeszcze chyba cztery albo pi臋膰 wstecz.

Dlaczego?

呕eby zobaczy膰, co znik艂o.

呕eby zobaczy膰, co znik艂o i te偶 czy si臋 zgadzam z tym, czy znik艂o, czy nie znik艂o.

Na przyk艂ad w tej sekcji, czyli konkretnie Technics, to, co mnie na przyk艂ad zaskoczy艂o, znaczy mnie zaskoczy艂o, no ale z tak膮 smutn膮 obserwacj膮, to jest to, 偶e na dobre znik艂y wszystkie tematy zwi膮zane z decentralizacj膮 nieblockchainow膮, bo tu si臋 pojawia艂y i DIPs, tu si臋 pojawia艂y overriding credentials, tego ju偶 w og贸le nie ma.

To jest troszeczk臋 smutne.

To taka tylko ma艂a obserwacja.

Co jeszcze znik艂o?

Znik艂y, to jest w og贸le te偶 cz臋艣膰 chyba wi臋kszego wzorca, pewne techniki zwi膮zane z danymi, zw艂aszcza z du偶ymi danymi, czyli znik艂 Lake House.

Na szcz臋艣cie znik艂y te偶 pewne bzdury, kt贸re na si艂臋 pr贸bowa艂o fotoworks lansowa膰, czyli data mesh.

Nie wiem, czy b臋dziecie chcieli o tym rozmawia膰.

Nie, nie, nie, nie znik艂o.

Zaczekajcie, to teraz b臋dzie.

B臋dzie p贸藕niej.

B臋d臋 robi艂 co pocz膮tkowego, ale jako pocz膮tkowy te偶 dam komentarz.

Pami臋tajcie to, co, bo ja tam podlinkowa艂em, jak robi艂em og艂oszenie, to m贸wili艣my o fotoworks technologii radar, 偶e prawdopodobnie to jest takie okienko w to, co oni robi膮, nie?

Wi臋c jak Sebastian m贸wi艂 ju偶, te rzeczy znik艂y, to znaczy, 偶e po prostu klienci weszli swego i wszyscy si臋 wychylili na LLM-y.

Albo nie ma w tym biznesu, albo nie ma w tym biznesu.

To jest te偶 smutne.

To jest prawda, jeden do drugiego.

Na przyk艂ad tylko ja powiem, 偶e my zaczynamy w艂a艣nie jaki艣 projekt na Verify Abroad Credentials, wi臋c jaki艣 tam biznes jest.

Szymon.

Tak, szuka艂em telefonu.

Szymon musi g艂o艣niej m贸wi膰, albo co艣 poprawi膰.

Teraz lepiej.

B臋d臋 g艂o艣niej m贸wi艂 troch臋.

To jeszcze troch臋 g艂o艣niej, ale co艣 si臋 s艂ycha膰 b臋dziesz.

Wi臋c tak, rzeczywi艣cie te偶 zgadzam si臋 z tym spostrze偶eniem, 偶e kontekst to troszk臋 blokowa艂o, jak si臋 spojrza艂o na t膮 dokumentacj臋, na t臋 publikacj臋 i ja kr贸tko chcia艂em wspomnie膰 a propos tego RAGA, bo tutaj te偶 akurat trafi艂em niedawno te偶 na ciekaw膮 tak膮 kr贸tk膮 prezentacj臋 Andrew Ng., kt贸ry m贸wi o tym og贸lnie, 偶e tendencja jest w艂a艣nie do tego, aby bardzo w prosty spos贸b korzysta膰 z LLM-贸w, czyli one-shot question i si臋 oczekuje, 偶e od razu b臋dzie rozwi膮zane wszystko.

Tymczasem jest wiele r贸偶nych takich nielkorag, kt贸re powoduj膮, 偶e ju偶 dzisiaj jakby na przyk艂ad GPT-3.5 potrafi da膰 znacznie lepsz膮 jako艣膰 ni偶 GPT-4, je艣li skorzysta si臋 z jakich艣 dodatkowych technik, na przyk艂ad kilku zapyta艅, kilku kwestionowaniach, RAGA i r贸偶nych innych rzeczy.

Tak偶e w skr贸cie, to jest temat pot臋偶ny oczywi艣cie, kt贸ry si臋 bardzo dynamicznie rozwija, wi臋c du偶o tu si臋 dzieje i tak samo, sam fine-tuning z jednej strony jest obiecuj膮cy, a z drugiej strony w艂a艣nie s膮 mo偶e takie mniej sexy technologie, kt贸re potrafi膮 r贸wnie偶 bardzo du偶o da膰.

No ja tylko tutaj powiem taki komentarz troch臋 nietechniczny, 偶e wiesz, lepiej brzmi jak CEO powie, wytrenujemy sw贸j model, ni偶 jak mo偶e spr贸bujmy tych technik, nie?

I inicjatywa trenowania modelu jednak dobrze robi na morale.

Tomek, do艂膮czy艂e艣 do nas z jakim艣 komentarzem, musisz si臋...

Wiecie co, w艂a艣nie bo ja do艂膮czy艂em tutaj, 偶eby w sumie doda膰 w temacie tego, problemu LLM, 偶e w艂a艣nie ciekawym rozwi膮zaniem jest to, co Cloudflare teraz eksperymentuje z...

Jestem, jestem, tylko po prostu uklikn膮艂em, to si臋 wyciszy艂em, 偶eby uszu tutaj nie liczy膰 wszystkim.

To chodzi艂o mi o to, 偶e tak jak w sumie stawi艂em w komentarzu, no to ciekawe jest to, jak Cloudflare w艂a艣nie eksperymentuje z tym serwerem, a z dost臋pem do GPU.

No i og贸lnie, Cloudflare w sumie, jak chce robi膰 konkurencj臋, no nie tyle Wercelowi, tylko w艂a艣nie Cloudflare chce robi膰 konkurencj臋 AWS-owi, w szczeg贸lno艣ci w serwerle艣niu.

No i tak szczerze m贸wi膮c, to oni akurat maj膮 infrastruktur臋, 偶eby to robi膰, bo no przez to, co Cloudflare robi艂o wcze艣niej, no to oni s膮 na ca艂ym 艣wiecie, tak?

W r贸偶nych miejscach, wi臋c oni akurat mog膮 robi膰 EDE czy w艂a艣nie serwer le艣ny dosy膰 skutecznie.

Ciekawi mnie, gdzie p贸jd膮 w ko艅cu, bo na razie z tego, co eksperymentuj臋 z platform膮, to no nie jest zupe艂nie kompletna platforma.

Powiedzia艂bym, 偶e cz臋艣ci funkcjonalno艣ci brakuje w por贸wnaniu do AWS-a, ale no dosy膰 ju偶, sporo bym powiedzia艂, si臋 rozwin臋li.

No i to, co mo偶e niekt贸rych odstrasza膰, to pricing jest troch臋 inny, bo czy jakby, znaczy no nie jakby, bo cz臋艣膰 us艂ug, 偶eby z niej skorzysta膰, to tam trzeba 5 dolar贸w bazowe p艂aci膰, wi臋c to pe艂en serwer le艣ny te偶 nie jest, ale w sumie ciekawe, gdzie oni p贸jd膮 w ko艅cu te偶.

To wpisuje si臋 w temacie naszego odcinka, bo technik w PL zobaczy艂, 偶e tam jest Edge Functions i tam dok艂adnie Cloudflare si臋 pojawia, co prawda z Workers, tak?

Ale tak, Cloudflare zaistnia艂 w radarze jako Edge Functions.

Tak, my艣l臋, 偶e do tego przejdziemy.

Pytanie moje do was jest takie, czy faktycznie co艣 was tutaj zaskoczy艂o negatywnie, z czym si臋 mocno nie zgadzacie?

Sebastian, my艣l臋, 偶e masz tutaj co艣 gotowego.

Negatywnie?

Znaczy s膮 dwie rzeczy, kt贸re mo偶e troch臋 mnie zaskoczy艂y, tak zastanawiam si臋, czy to co艣, jaka艣 d艂u偶sza historia jest za tym.

Pierwsza rzecz, kt贸ra mnie zaskoczy艂a w ten spos贸b, mo偶e to jest po prostu takie premature, to jest ten test text SQL, bo ja widzia艂em tego typu rozwi膮zania, tam jest te偶 QuickSQL, Qt, kt贸ry te偶 ma tego typu rzeczy, natomiast to jest dla mnie mimo wszystko ci膮gle jakie艣 zastosowanie hobbystyczne troch臋.

Czyli je偶eli kto艣 faktycznie chce pracowa膰 z danymi na powa偶nie, to ten j臋zyk naturalny jest troch臋 zbyt ma艂o precyzyjny.

A ja tu, wiesz co, ci skomentuj臋 chyba, bo ja chyba rozumiem, sk膮d to si臋 bierze.

Bo wiesz, jest kwestia tego, 偶eby pokaza膰 u偶yteczno艣膰 tych element贸w, nie?

I jedn膮 z takich rzeczy to jest to, 偶eby da膰 ludziom, kt贸rzy s膮 nietechniczni, dost臋p do danych w ten spos贸b, wi臋c ja my艣l臋, 偶e je偶eli mia艂bym strzelacz, sk膮d to si臋 wzi臋艂o, to to si臋 bierze z tego, 偶e ro艣nie zainteresowanie tym, 偶ebym ja m贸g艂 powiedzie膰 typu, daj mi takie i takie zestawienie i ono si臋 wykona w j臋zyku naturalnym, 偶ebym m贸g艂 to zada膰, nie?

Przemek subskrybowa艂 taki projekt ju偶 dla swojego Power BI-a.

I jakbym mia艂 strzelacz, to to si臋 pojawi艂o z tego powodu, 偶e zainteresowanie na takie rozwi膮zania jest.

Okej, ja rozumiem.

Natomiast zazwyczaj tego typu jest jaka艣 konwersacja.

Ty zaczynasz od czego艣, no a potem doprecyzowujesz.

I wtedy ju偶 mo偶e si臋 okaza膰, 偶e ten j臋zyk naturalny jest po prostu zbyt niedoskona艂y.

Ale dobrze, no mo偶e b臋d臋 tu w b艂臋dzie, mo偶e oka偶e si臋, 偶e te rozwi膮zania s膮 lepsze ni偶 mi si臋 wydaje.

Inna rzecz, broad integration tests, to jest taka chyba troch臋 filozoficzna kategoria, oni to dali na hold.

I to jest ciekawe, dlatego 偶e, no, tam r贸偶nie to argumentowali, zalecaj膮 raczej skupienie si臋 na testach kontrakt贸w.

Szczerze m贸wi膮c, to si臋 troch臋 rozmija z moim osobistym do艣wiadczeniem, bo uwa偶am, 偶e rezygnacja z tego typu broad integration tests, zw艂aszcza tych, kt贸re s膮 znane te偶, czy tam tagowane, jako operational ignorance, smoke risk i tak dalej i tak dalej, raczej powoduje w艂a艣nie niewy艂apywanie pewnych edge case'贸w, kt贸re wychodz膮 dopiero w艂a艣nie ju偶 na tym finalnym etapie integracji.

Ale no, dobra.

Ale to, co mi si臋...

Bo Wojtek si臋 zapyta艂, co negatywnego mnie zaskoczy艂o.

Tam jest taka rzecz, kt贸ra zaskoczy艂a mnie pozytywnie, bo uwa偶am, 偶e b臋dzie z tego fajny trend przysz艂o艣ciowy.

To ju偶 si臋 pojawi艂o w radarze w postaci dw贸ch kategorii, ale jeszcze troszk臋 bez konkretu.

M贸wi臋 konkretnie o AI team assistance i using Gen AI to understand legacy code bases.

Dlatego, 偶e to s膮 fajne scenariusze, kt贸re wychodz膮 poza wykorzystanie LLM-贸w do takiej pracy indywidualnej.

Czyli na przyk艂ad, przez 25 lat zmagali艣my si臋 z tym, jak pisa膰 dokumentacj臋 albo jak zarz膮dza膰 wiedz膮, ale mo偶e ju偶 nie b臋dziemy tego zrobi膰, bo b臋dziemy mieli tak膮 sekretark臋, tak naprawd臋, nie wiem, projektow膮 czy produktow膮, kt贸ra b臋dzie to ogarnia膰 dla nas.

Kt贸ra dla nas b臋dzie ju偶 tylko i wy艂膮cznie agentem, kt贸rym b臋dziemy wpina膰 w pipeline narz臋dzia, w tooling i tak dalej, kt贸ry rozwi膮偶e ten sam problem, ale w zupe艂nie inny spos贸b, ni偶 nam si臋 to do tej pory wydawa艂o.

Co to jest minusem?

Tego, to, 偶e jeszcze tu nie ma gotowych rozwi膮za艅.

Albo oni tych rozwi膮za艅 nie wymieniaj膮, albo te rozwi膮zania s膮 jeszcze zbyt niedoskona艂e.

Ale uwa偶am, 偶e to jest bardzo ciekawy kierunek.

Odno艣nie gotowych rozwi膮za艅, tylko 偶eby da膰 przyk艂ad, 偶e co艣 tam si臋 dzieje i jest to niedoskona艂e, chyba jeszcze nie gotowe.

Microsoft ma taki projekt, gdzie pr贸buj膮 u偶ywa膰 LLM-贸w do migracji kod贸w z BB6.

Istnia艂o te偶 takie jak Visual Basic.

Kiedy艣 by艂o do艣膰 popularne.

I jest taki projekt, 偶e chc膮 skrypowa膰, chyba zmigrowa膰 ten codebase, u偶ywaj膮c LLM-贸w.

Tomek, podnios艂e艣 r臋k臋.

To si臋 ju偶 dzieje, przy u偶yciu Open Rewrite'a, wspinaj膮 LLM-y z Open Rewrite'em.

Wiecie, to ja podnios艂em r臋k臋.

Jak gadacie, to si臋 jeszcze zastanawiam tego kwestii.

Kwestia pierwsza to jest taka, 偶e pytanie w艂a艣ciwie, co to ca艂e AI ma rozwi膮za膰.

Ja siedz膮c w tym, to bym pr臋dzej powiedzia艂, 偶e to jest pewne dalszy ci膮g automatyzacji, 偶e w艂a艣nie zaczynamy od automatyzacji takich prostych rzeczy.

Mnie to troch臋 osobi艣cie wkurza, jak idzie taka fala, 偶e ojeju, jest ju偶 na inteligencj臋, zaraz b臋d膮 roboty.

Tymczasem g艂贸wn膮 funkcj膮 tego wszystkiego, tego ca艂ego AI-a, jest to, 偶eby automatyzowa膰 proste rzeczy.

Zaczynaj膮c od takich funkcji, kt贸re s膮 codzienne.

Takich rzeczy, kt贸re s膮 takie, kt贸re nawet w opisaniu kodu kopiuj w chlej.

Zrobi臋 ma艂y spoiler pod moj膮 gr膮, kt贸ra wyjdzie pewnie dzisiaj.

No dobra, a druga kwestia, kt贸r膮 chcia艂em Wam rzuci膰, to jest kwestia governance.

Mam na my艣li, zaczynaj膮c od podej艣cia, kto powinien mie膰 wp艂yw na to, jak s膮 zarz膮dzane wszystkie projekty.

Ja Wam podam taki klasyczny dla mnie przyk艂ad, bo jako艣 moje t艂o w og贸le nie jest technologiczne.

Moje t艂o, bym powiedzia艂, jest dinozauryatyczne.

Moje t艂o to jest prawnicze, wi臋c mam tutaj kontakt z lud藕mi, kt贸rzy bardzo lubi膮 tak m贸wi膰, 偶e wszystko tam musi by膰 na papierze, ksi膮偶ki na papierze, wszystko na papierze, a z drugiej strony sobie siedz臋 w IT.

No to tak si臋 zastanawiam, czy prawnicy powinni decydowa膰 o tym, jak jest robione AI?

Ja osobi艣cie uwa偶am, 偶e prawnik贸w nale偶y odsun膮膰 od tego, a w szczeg贸lno艣ci nale偶y odsun膮膰 ludzi, kt贸rzy na przyk艂ad m贸wi膮, siad艂 do studentek jak psa.

Uwa偶am, 偶e tacy ludzie nie powinni mie膰 w og贸le dost臋pu do sztucznej inteligencji czy w og贸le dost臋pu do AI.

No a ja was pytam w sumie, co s膮dzicie?

Jak powinno by膰 governance robione?

W sensie, governance na przyk艂ad powinni robi膰 ludzie z IT czy mo偶e governance powinien mie膰 te偶 jaki艣 udzia艂 w torcie na przyk艂ad prawnicy?

Ja uwa偶am, 偶e prawnik贸w nale偶y odsun膮膰 w og贸le od governance.

Ja to zaparkuj臋 na ostatni temat, co my zrobimy.

Powiem tylko, 偶e wiesz, to zale偶y, bo s膮 bran偶e, w kt贸rych jest to wymagane.

Na drug膮 prada偶臋 te偶 si臋 to troch臋 pojawia.

Tam jest taki punkt w technikach, technik kontinuous compliance.

Ale tak, s膮 r贸偶ne wymagania.

Ja pracowa艂em z bran偶膮 Farman, tam si臋 to troch臋 inaczej robili.

Finance te偶.

Tak 偶e zaparkujemy, mo偶e we藕miemy kiedy艣 na temat.

To jest bardzo dobry temat governance og贸lnie.

Ja si臋 zgadzam, w dobie LNM-贸w jak najbardziej jest wa偶ny.

Zaparkujmy faktycznie.

Ja chcia艂em nawi膮za膰 jeszcze do tego, co m贸wi艂 Sebastian.

Mnie to podej艣cie do test贸w bardzo zdziwi艂o.

My艣l臋, 偶e to trzeba wzi膮膰 przez ten kontekst, o kt贸rym powiedzieli艣cie na wst臋pie.

To jest jakie艣 okno z to, co robi ThoughtWorks ze swoimi klientami.

I tam jest mn贸stwo Kubernetesa, wi臋c to te偶 na to wp艂ywa.

Po prostu technologie, kt贸rych u偶ywaj膮 i to, z czym przychodz膮 do nich klienci.

Bo ja sobie nie wyobra偶am dewelopmentu serverless, na przyk艂ad bez test贸w integracyjnych.

Ja tu my艣l臋, 偶e do tego dojdziemy jeszcze.

To tutaj trzeba doda膰 kontekst.

ThoughtWorks to jest dziesi臋膰 tysi臋cy os贸b.

To jest naprawd臋 du偶a firma, je偶eli chodzi o software house, bo tak naprawd臋 tym jest ThoughtWorks.

Wi臋c my艣l臋, 偶e tam b臋dzie si臋 dzia艂o.

To jest ciekawe, tak jak powiedzia艂e艣, dziesi臋膰 tysi臋cy os贸b, 偶e oni...

To taka uwaga te偶 do radaru, 偶e tam jest kilka takich pozycji, przez kt贸re wida膰, 偶e na przyk艂ad oni maj膮 jedn膮 du偶膮 cz臋艣膰 w Chinach.

Tu wida膰 w og贸le, tak jak m贸wimy, ale to my艣l臋, 偶e podsumujemy.

Ja mo偶e zamkn臋.

M贸j ostatni punkt, takie zdziwienie, to by艂o u偶ywanie GNI do analizy legacy codebase'u.

No 偶ycz臋 powodzenia.

Po pierwsze, to tutaj te偶 tak jak Tomek powiedzia艂, trzeba sobie zada膰 pytanie, po co my to chcemy robi膰, tak?

I my艣l臋, 偶e naprawd臋 przy du偶ych codebase'ach, to jeszcze d艂ugo, zanim model b臋dzie m贸g艂 nam w stanie wyt艂umaczy膰, w wiarygodny spos贸b, co nam pod mask膮 siedzi.

Tym bardziej, 偶e z regu艂y pytania od codebase'u, takie...

Wiecie, to s膮 skomplikowane pytania, zahaczaj膮ce o architektur臋, o procesy biznesowe, o kontekst.

Wi臋c my艣l臋, 偶e...

To by艂em zaskoczony, 偶e ThoughtWorks m贸wi, 偶e s艂uchajcie, trzeba teraz zwr贸ci膰 uwag臋, czy przypadkiem nie b臋dziemy u偶ywa膰 LLM-贸w do analizy kodu.

To si臋 totalnie z Tob膮 nie zgadzam.

Uwa偶am, 偶e tu si臋 k艂ania tak zwany krefin.

Czyli tak naprawd臋 w momencie, kiedy odpala si臋 w ludzkich g艂owach ten cognitive load, i ludzie po prostu nie daj膮 rady, bo przyrasta ich skala, albo przyrasta ich ilo艣膰 powi膮za艅, ilo艣膰 zale偶no艣ci i tak dalej, to w tym momencie w艂a艣nie taki LLM, jeszcze spi臋ty agentami, by艂by w stanie sobie poradzi膰 z tego typu codebase'em.

Bo w przypadku, kiedy mamy 10-letni legacy cz臋sto, to w firmie ludzie, deweloperzy, czuj膮 si臋 bardzo niekomfortowo, i wszystko trwa 10 razy d艂u偶ej, dlatego, 偶e czuj膮 si臋 niepewni, czy to jest jedyne miejsce w kodzie, kt贸re powinienem zmieni膰, bo oni tak naprawd臋 w czasie rzeczywistym robi膮 inwestygacj臋, gdzie powinni wykona膰 zmiany, 偶eby zaimplementowa膰 dany feature.

I uwa偶am, 偶e je偶eli to rzeczywi艣cie zostanie dobrze zaimplementowane, to ten problem zostanie przynajmniej wcze艣niej rozwi膮zany.

Wi臋c akurat tutaj ja trzymam kciuki.

Dodam mo偶e kontekst do tego, co powiedzia艂e艣.

Wiesz, z regu艂y legacy codebase to jest bardzo, zak艂adam, spory kawa艂ek kodu, naprawd臋 spory, gdzie m贸wimy prawdopodobnie w milionach linii kodu.

Jest on z regu艂y te偶 w legacy, je偶eli chodzi o technologi臋, w legacy, je偶eli chodzi o architektur臋, jest bardzo, bardzo kontekstowy, tak?

Wi臋c tutaj my艣l臋, bo je偶eli my chcemy wzi膮膰 mniejszy projekt, mniej skomplikowany, jasne.

Natomiast my艣l臋, Sebastian, 偶e przy du偶ych projektach to nie wierz臋, 偶e to b臋dzie takie proste.

Gdzie jeszcze dodam, mamy integracj臋 bardzo cz臋sto, dosy膰 skomplikowane wzorce integracyjne, pomieszane, niekoniecznie dobrze zaimplementowane.

Zobaczymy, co wymy艣li, jak to si臋 robi i w sensie przysz艂o艣ci.

Ania do nas do艂膮czy艂a.

Tak, hej, s艂ycha膰 mnie?

Tak.

O, super.

Ja tylko chcia艂am doda膰, Wojtek.

Oni maj膮 w Assess ten u偶ywanie GenAI do zrozumienia legacy codebase'u, wi臋c to nie jest tak, 偶e oni od razu m贸wi膮, 偶e a, to we藕cie sobie jakie艣 ogromne tam, ogromne legacy codebase i u偶ywajcie GenAI, tylko look closely i zobaczcie, czy to pasuje, i 偶e ja si臋 zgadzam z tym, 偶e do ma艂ych legacy codebase'贸w to mo偶e by膰 dobry pomys艂, no ale oni nie m贸wi膮 we藕cie to i to ju偶 jest gotowe, nie?

To jest taki, no spr贸bujcie, je艣li to do ciebie pasuje.

Wi臋c ja tego tak nie odbieram, 偶e oni m贸wi膮 dobra, to ju偶 jest ta droga.

Jasne, natomiast s艂uchajcie, tak komentarz zupe艂nie obok.

To jest 艣wietna wskaz贸wka, je偶eli kto艣 szuka pomys艂贸w, jak wykorzysta膰 AI i zyska膰 pieni膮dze inwestor贸w, to w艂a艣nie ThoughtWorks wrzuci艂, s艂uchajcie, mo偶na to robi膰, uwa偶amy, 偶e to b臋dzie dzia艂a艂o, wi臋c na pewno mo偶e to jest wskaz贸wka, jak podnie艣膰 teraz par臋 milion贸w euro.

Chyba tak daleko bym nie sz艂a, no ale mo偶e jest to jaka艣 droga zdobycia.

No, nie pomy艣la艂am o tym, rzeczywi艣cie mo偶e kto艣 by chcia艂.

Dobra, s艂uchajcie, to my艣l臋, 偶e Technics wyczerpali艣my dosy膰 mocno.

Kolejna kategoria, kt贸r膮 mamy, to narz臋dzia, czyli tools, tak 艂adnie zwane.

Tomek, czy chcesz zacz膮膰 t膮 kategori臋?

Nie, wyj膮tkowo nie.

Wyj膮tkowo nie, okej, Sebastian?

Czemu nie?

Zastanawiam si臋, od czego zacz膮膰, czy od tych narz臋dzi, gdzie widz臋 potencja艂, czy od tych, gdzie to jest w og贸le no-brainer.

Mo偶e zaczn臋 od tych no-brainer贸w.

Jak dla mnie, z kim si臋 ca艂kowicie zgadzam i w sumie nawet bym w og贸le nie polemizowa艂, to tak, Carpenter zdecydowanie, to jest narz臋dzie, kt贸re zupe艂nie nie robi r贸偶nicy.

Je偶eli kto艣 jest ze 艣wiata CNC, a je偶eli kto艣 jest ze 艣wiata Kubernetesowego, to to jest narz臋dzie, kt贸re bardzo pomaga i przyspiesza tak naprawd臋 wszelkie kwestie zwi膮zane z autoscalingiem.

No mo偶e nie wszelkie, przesadzi艂em, ale tak, jest bardzo pomocne i staje si臋 powoli takim troch臋 defaultem.

Kolejna rzecz, Gradio.

Ja z Gradio korzystam nami臋tnie, przy czym ja powiem, 偶e korzystam z niego g艂贸wnie do wizualizacji w eksperymentach.

Gradio i Streamlit, one si臋 fantastycznie uzupe艂niaj膮, maj膮 troch臋 inny poziom abstrakcji.

Jedna jest, powiedzmy, szybszy efekt, drugie jest bardziej elastyczne, ale tak, polecam, polecam.

I jeszcze kolejny nooblainer, kt贸ry tutaj m贸g艂bym poleci膰, i to jest ze wzgl臋du na takich czysto doktrynalnych, bo w 偶yciu tego nie u偶y艂em, ani w 偶yciu tego nie mia艂em z tym takiego, powiedzmy, projektowego do czynienia.

To jest Open Policy Agent.

A dlaczego?

Powiedzia艂em, 偶e jest z powod贸w doktrynalnych.

Ja bardzo mocno wierz臋 w decentralizacj臋 poprzez protoko艂y.

Dla mnie OPA to jest bardzo dobry przyk艂ad.

To jest zaproponowanie standardu dla policies.

Jestem ca艂y za, i jest jeszcze jeden taki przyk艂ad, tylko ju偶 mo偶e poza Tools, wi臋c powiem sobie o nim troszk臋 p贸藕niej.

Natomiast w艂a艣nie ze wzgl臋d贸w takich, powiedzia艂bym, czysto ideologicznych tutaj bym si臋 tego trzyma艂.

Wi臋c z tych takich rzeczy, powiedzmy, zupe艂nie niekontrowersyjnych to tyle, a reszt臋 pewnie jeszcze b臋dzie okazja do powiedzenia.

To ja mo偶e wejd臋, ale z takim troch臋 komentarzem, przyznam szcz臋艣cie, 偶e wi臋kszo艣膰 z tych narz臋dzi niestety na co dzie艅 nie u偶ywam.

Ale kilka takich obserwacji.

Po pierwsze, jak sobie przegl膮da艂em te narz臋dzia, u偶y艂em tego, 偶eby si臋 poedukowa膰, to tam w trialu pojawi艂y si臋 dwa AWS Pudos i AWS New York.

I sobie pomy艣la艂em, 偶e je偶eli patrzymy na to w艂a艣nie przez przyznanie tego, 偶e SustWorks robi projekty i tak jakby m贸wi, co jest ten lutnik, gdzie jest problem albo do czego u偶ywaj膮, to te dwa narz臋dzia pokazuj膮, 偶e problem jest w kosztach.

To dla Paw艂a Zubkiewicza taki temat.

Bo to s膮 narz臋dzia, kt贸re s艂u偶膮 do kontroli koszt贸w i nieu偶ywanych zasob贸w.

I to mnie o tyle zdziwi艂o, 偶e...

Zdziwi艂o, bo ja wiem, 偶e to nie jest ogarni臋te, ale to pokazuje, 偶e w wi臋kszej skali te偶 nie jest ogarni臋te.

Czyli to jest na poziomie trial, to znaczy, 偶e problem istnieje, a sk膮d艣 dalej gdzie艣 tam z nim walczy, nie?

Takich narz臋dzi te偶...

Mog臋 tutaj si臋 wtr膮ci膰, skoro艣 mnie wywo艂a艂e艣?

Po pierwsze, jakby te narz臋dzia s膮 w miar臋 podstawowe, jak ju偶 pracuj臋 z AWS-em d艂u偶ej.

I tam jeszcze jest trzeci ma艂y tool, kt贸ry si臋 nazywa AWS New York, kt贸ry s艂u偶y do kasowania wszystkiego na koncie.

Aha, to jako艣 nie zrozumia艂em.

Moim zdaniem to pokazuje, 偶e oni s膮 w miar臋, jakby, nie wiem, chodz膮 szerzej dopiero u klient贸w z AWS-em.

A je偶eli chodzi o te koszty, no to te偶 mo偶e oni za bardzo nie chc膮 poleczy膰 jakiego艣 konkretnego field party.

Bo to Kudos jakby jest fajnym narz臋dziem, jest darmowym narz臋dziem, pomijaj膮c koszty, powiedzmy, tego, 偶e ono musi dzia艂a膰 na AWS-ie.

Ale nie adresuje wszystkich problem贸w, kt贸re r贸偶ne sasy adresuj膮 pot臋偶ne.

Ale fajnie, 偶e si臋 znalaz艂e艣.

To jest takie w miar臋 dla mnie zdziwienie, 偶e to s膮 w sumie podstawowe rzeczy, jakie jeste艣 w tym temacie.

Czyli z boku dosta艂e艣 kudoszy za ptaki w tle od ekipy Coffee na czasie, w kt贸rych gdzie艣 tam prowadzimy.

Ale w艂a艣nie o to mi chodzi艂o, 偶e ja to wyja艣ni艂em, dlatego 偶e to pokazuje, 偶e oni gdzie艣 ten problem te偶 widz膮 od swoich klient贸w i po prostu zaczynaj膮 go adresowa膰.

To pokazuje, 偶e po prostu, jak wszyscy wiemy, ten problem jest gdzie艣 nierozwi膮zany.

No i wrzucili tak bardziej tylko obserwacje.

Wszyscy u偶ywaj膮 Copilot, ale ich opis Copilot jest pozytywny.

Czyli pisz膮, no tak, to nam pomaga.

Wi臋c to te偶 tak uwa偶a艂em, 偶e jednak doszli do wniosku, 偶e chyba to im pomaga.

Wiesz co, mo偶e ja Ci臋 do艂膮cz臋 i rzuc臋 takiego hot take'a teraz, 偶e mo偶e podej艣cie odwrotne, to znaczy zamiast dodatkowych narz臋dzi, to mo偶e w艂a艣nie si臋 zastanowi膰, 偶eby ograniczy膰 liczb臋 narz臋dzi i te偶 troch臋 takie podej艣cie z serverless bym powiedzia艂.

To znaczy, 偶e nie dodajemy multum kolejnych bibliotek do funkcji VWS, tylko kombinujemy, jak zrobi膰, 偶eby by艂o mniej.

Bo wiecie, tak szczerze m贸wi膮c, mnie to osobi艣cie wkurza.

Mamy jakie艣 rozwi膮zanie i ka偶dy sobie tam wciska LLM-a.

No to w tym tempie to nied艂ugo nawet Dostal b臋dzie nam LLM-a wciska艂, tylko po co?

Jak mo偶emy rozwi膮za膰 to pro艣ciej.

Zaczniecie od tego, jaki mamy problem i czy mo偶emy go rozwi膮za膰 pro艣ciej ni偶 wrzucanie LLM-a wszedzie.

No bo b膮d藕my szczerzy, no sko艅czy si臋 to nied艂ugo tym, 偶e ten mem o tym gigabajtowej aktualizacji tostera zaraz stanie si臋 rzeczywisto艣ci膮 i b臋dziemy w艂膮cza膰 toster, a tam gigabajtowy LLM si臋 w艂膮cza, a potem zdziwienie, dlaczego m贸j toster ma gigabajtow膮 aktualizacj臋.

No w艂a艣nie przez to, 偶e kto艣 sobie dla marketingu wstawi艂.

No tosta, wi臋c to jest, s艂uchaj, albo historii tosteru.

Oczywi艣cie podpisuj臋 si臋 pod tym, co m贸wisz, ale my艣l臋, 偶e to jest dok艂adnie to, co...

To jest ta m膮drze, kt贸ra si臋 powtarza, tak?

To jest dobra okienko na to, gdzie 10 tysi臋cy os贸b w ThoughtWorks si臋 sp臋dza, s艂uchajcie, swoje dni.

I ewidentnie wida膰, 偶e ThoughtWorks bardzo mocno p艂ynie na tej fali, 偶e ka偶dy powinien mie膰 LLM-a i my艣l臋, 偶e, s艂uchajcie, no je偶eli kto艣 jest w technologii przez, powiedzmy, 50 lat, to wie, 偶e nadchodz膮 kolejne fale, tak?

Kiedy艣 by艂o, nie wiem, tam big data, p贸藕niej by艂o na przyk艂ad machine learning, p贸藕niej by艂y krypto, p贸藕niej data mesh'e wp艂yn臋艂y itd., itd., tak?

I teraz kolejna fala, w jaki spos贸b musimy wydawa膰 pieni膮dze, no r贸bmy wszyscy LLM-y.

Natomiast tutaj, tak jak Tomek powiedzia艂, paradoksalnie oni m贸wi膮 wprost, tylko ciekawy ilo艣膰 os贸b to zauwa偶y, 偶e no nie, spokojnie z tymi LLM-ami, bo one wam, waszych problem贸w nie rozwi膮偶膮.

Czyli bardziej ja to widz臋 na zasadzie, wida膰, 偶e oni maj膮 du偶o projekt贸w, kt贸re wok贸艂 tych LLM-贸w dosy膰 mocno gdzie艣 tam sobie kr膮偶膮.

Ja mo偶e, s艂uchajcie, ja mo偶e te偶, patrz膮c na sekcj臋 tooling, te偶 dodam, 偶e w艂a艣nie wida膰, z czym najcz臋艣ciej klienci pod worksa maj膮 do czynienia, czyli Kubernetes i Terraform.

To, co by艂o fajne, to prawda, to wszystko, o czym rozmawiamy ostatnio, czyli licencje wok贸艂 open source'u, kt贸re mog膮 si臋 zmienia膰, mog膮 by膰 dosy膰 niebezpieczne dla wielu firm, czyli np.

OpenTofu, wszystkie narz臋dzia Kubernetes, kt贸re, tak jak m贸wicie, one s膮, je偶eli kto艣 faktycznie ma du偶y projekt ju偶 i te licencje mog膮 by膰 bardzo kosztowne, no to one s膮 znane, wi臋c przynajmniej mam nadziej臋, 偶e poprzez Technology Radar to te narz臋dzia faktycznie stan膮 si臋 du偶o bardziej rozpoznawalne, wi臋c to mnie, powiedzmy, to mnie cieszy, je偶eli chodzi o to, co si臋 pojawi艂o.

Druga rzecz, kt贸ra mnie cieszy, to my rozmawiali艣my ju偶 kilka razy na temat te偶 open source LLM-贸w i jest tutaj tego, jest tutaj troch臋 narz臋dzi pokazanych, kt贸re pomagaj膮 w pracy z LLM-ami i z produktami opartymi o LLM-y, wliczaj膮c te偶, prawda, jak skalowa膰 LLM-y, jak je deployowa膰 na wielu maszynach, wi臋c te narz臋dzia si臋 pojawi艂y, wi臋c to mnie np. cieszy.

Pozytywnie mnie zaskoczy艂o, mog臋 powiedzie膰 tak, 偶e Philips self-hosted GitHub runner, taka ciekawostka.

Nie s膮dzi艂em, 偶e Philips, s艂uchajcie, ma a偶 tak zaawansowany open source, nie kojarzy艂em ich tak bardzo.

Wczyta艂em si臋 w to, to jest fajne, z ch臋ci膮 sobie zobacz臋, czy to dzia艂a i mi si臋 osobi艣cie spodoba艂o, to mog臋 powiedzie膰 jako tak膮 ciekawostk臋.

Jeszcze mo偶e taka trzecia rzecz, taka trzecia kategoria, s艂uchajcie, czego mi naprawd臋 zabrak艂o tutaj, to powiedzia艂 Security Tuning.

No kurcz臋, w 2024 roku, gdzie mamy ataki z lewej, z prawej, napi臋t膮 sytuacj臋 geopolityczn膮, to, 偶e tutaj nie ma praktycznie w og贸le 偶adnych narz臋dzi security, to by艂o dla mnie takie zaskoczenie bardzo mocno.

Ale widzisz, i tutaj zrobi艂em taki ma艂y lup do poprzedniej sekcji, bo tam si臋 pojawi艂o Security Champion.

Ale to wiesz, odnosz臋 si臋 do Security Championa, masz racj臋, natomiast ja bym doda艂, 偶e brakuje.

Powinien by膰 jeszcze Lops Champion itd., itd.

Ale to bardziej chodzi o to, 偶e ja bym to czyta艂 tak, pod tytu艂em, tak, mamy problem z security, narz臋dziami go nie rozwi膮偶emy, najpierw musi si臋 pojawi膰 kto艣, kto w og贸le o tym my艣li.

Ale wiesz, masz Shift Lab Security Tuning, tak?

S膮 takie narz臋dzia, wi臋c...

Tak, s膮, ale jak, wiesz, te narz臋dzia same z siebie rozgadz膮, i to jest g艂贸wny klucz tego.

Ale to by艂by drugi temat na follow-up.

No my艣l臋, 偶e tutaj mog臋...

Jasne, tu si臋 nie zgadzamy, natomiast...

No dobra, s艂uchajcie, czy macie jeszcze jakie艣 przemy艣lenia, mo偶e komentarze do tego, co powiedzia艂em?

Znaczy, mo偶e ja si臋...

To nie wiem, kto pierwszy chce m贸wi膰.

Tomku, to m贸w, jeste艣 go艣ciem.

Dobra, to ja chcia艂em powiedzie膰 w og贸le, jak zacz臋li艣cie temat security, chcia艂em rzuci膰 taki temat z dalschodniej granicy tutaj u nas, czyli z Ukrainy.

Mianowicie to, 偶e no przecie偶...

Przecie偶 ca艂e EIA...

No dobra, ja nie lubi臋 terminu EIA, wiecie dlaczego, ju偶 wyja艣ni艂em, 偶e tam najpierw proste rzeczy, no ale mi chodzi o to, 偶e jest ju偶 wykorzystywane, 偶eby poprawi膰 celno艣膰 broni, tak?

Wi臋c w og贸le tutaj wchodzimy w temat tego, 偶e przetwarzanie obraz贸w jest wykorzystywane, 偶eby skuteczniej zabija膰 ludzi.

I to za nasz膮 granic膮, wi臋c...

No samo security, no ale mamy te偶 taki temat, tak?

Militarnego wykorzystywania, szczeg贸lnie, 偶e no wiecie, no...

Sporo tam weteran贸w przechodzi z Stan贸w Zjednoczonych w szczeg贸lno艣ci do techu, tak?

No wi臋c mamy tym bardziej militarne wykorzystywanie technologii.

Wczoraj pojawi艂a si臋 du偶a ciekawostka w tym temacie, ale to te偶 bym zaparkowa艂, bo to nie na dzisiaj.

Ale tak, taki temat istnieje.

Jak kto艣 pogrzebie, to wczoraj pojawi艂 si臋 ciekawy artyku艂.

Mo偶e podlinkuj臋 to tym.

Ania, zaczn臋, 偶eby m贸wi膰 o tym, nie jestem kim.

Tak, nie chcia艂am wchodzi膰 w s艂owo.

Te偶 chcia艂am nawi膮za膰 do tematu security.

Temat security by艂 bardzo mocno poruszany w poprzedniej edycji, tej wrze艣niowej.

Wydaje mi si臋, 偶e kto艣 z Was to m贸wi艂, 偶e to jest po prostu takie okno, to, co oni teraz robi膮.

Wydaje mi si臋, 偶e to nie jest tak, 偶e oni temat porzucili.

No tylko nie da si臋...

My te偶 robili艣my swojego TechRadar'a.

Trzeba si臋 zdecydowa膰, nie da si臋 tam o wszystkim napisa膰 i wydaje mi si臋, 偶e to powinni艣my tak traktowa膰, 偶e to jest tak tu i teraz, o tym teraz rozmawiamy.

Ale te tematy, kt贸re oni poruszali w poprzednich edycjach, no to one nie znikaj膮.

I w tej wrze艣niowej, podejrzewam, no to tam jest tego ca艂kiem sporo.

Temat o security.

Tak, tak by艂o.

Tylko wtedy rozmawiali艣my w BRU, chyba, je偶eli kto艣 nie ogl膮da艂, to mo偶e zajrze膰, ale tam by艂o du偶o na temat security.

Nawet ja wtedy wspomina艂em o tym, 偶e to by艂o zaskoczenie, bo tam si臋 tego pojawi艂o, to ma to du偶o opa艣膰.

Ale tak, to ju偶 mamy trzy tematy dzisiaj, follow-upy.

Governance, security, u偶ycie AI w r贸偶nych dzielnych miejscach zwi膮zanych z militariami, co on odrzuci艂.

No dobrze.

Sebastian, czy ty masz co艣 jeszcze tutaj w temacie?

Powiem, 偶e masz akurat przypadkiem.

Pewnie powinni艣my ju偶 skaka膰 do nast臋pnej kategorii, natomiast ja powiem, tak obieca艂em wcze艣niej, patrzy艂em te偶 na stare radary, czego nie ma, albo co znik艂o.

Czyli tak, znik艂 ca艂y ten IPF-owy sza艂, czyli nie ma ju偶 tego, tej nowej fali obserwability, kt贸ra by艂a obiecywana.

Ja tu chyba nie widz臋 偶adnego narz臋dzia, kt贸re si臋 to wpasowuje.

Znik艂y te偶 na wszystkie cloud carbon footprinty i narz臋dzia sustainability, bo oczywi艣cie wszyscy klienci strasznie chcieli wiedzie膰, jaki to wp艂yw maj膮 chmurowe na przyk艂ad rozwi膮zania na 艣rodowisko, wi臋c ju偶 chyba sobie z tym, w tej dobie kryzysu, dali na wstrzymanie.

W og贸le jest te偶 brak hold贸w w tej kategorii, co jest ciekawe.

I jeszcze tak zupe艂nie ko艅cz膮c, jest tu kilka narz臋dzi, kt贸re mnie zaciekawiaj膮, kt贸rych wcze艣niej nie dotyka艂em, ale ju偶 w艂a艣nie po tym opisie stwierdzi艂em, 偶e to mo偶e by膰 ciekawa rzecz.

Pierwsze takie narz臋dzie to jest LinearBeam, nie wiem, czy widzieli艣cie, to jest taki dashboard zarz膮dczy z interesuj膮cymi metrykami w艂a艣nie od strony zarz膮dczej dla engineering leaders.

To jest ciekawe.

Jestem ciekawy rzeczywi艣cie, jak to si臋 integruje, co tam w ramach tego jest, wi臋c to jest co艣, co sobie wrzuci艂em na rozk艂ad i b臋d臋 chcia艂 si臋 przyjrze膰.

Fajne s膮 dwie rzeczy, bo Wojtek chyba powiedzia艂 gdzie艣 tam na pocz膮tku, 偶e tak, uruchamiajcie swoje w艂asne LLM-ie, i to s膮 dwie takie rzeczy, dwa takie narz臋dzia, kt贸re te偶 wpadaj膮 troch臋 w ten powiedzmy trend.

To jest Continue i to jest Kill Anything.

Wydaje mi si臋, 偶e je偶eli one b臋d膮 dobrze zbundlowane, to mo偶e nie to, 偶e one rzeczywi艣cie stan膮 si臋 jakimi艣 wiruj膮cymi narz臋dziami, ale one s膮 w stanie wytyczy膰 pewn膮 艣cie偶k臋.

I to jest te偶 dla mnie ciekawe, np. przyspieszy膰 rozw贸j tych mikromodeli, kt贸re tam powiedzmy 7-biliardowych, je偶eli chodzi o ilo艣膰 parametr贸w, kt贸re by艂yby deplojowane lokalnie.

Wi臋c to jest te偶 taki ciekawy trend.

Mnie pewne niekonsekwencje te偶 troch臋 na pocie czasami zadziwiaj膮, bo np. nie mam nic przeciwko Pentofu, ale zastanawiam si臋, dlaczego tu jest jako ASS.

Je偶eli ona na obecnym etapie jest tak naprawd臋, no po prostu 14 terraforma, czyli funkcjonalnie si臋 szczeg贸lnie go nie r贸偶ni.

Jakie tu b臋dzie podej艣cie footworksa, je偶eli chodzi r贸wnie偶 o inne klony?

No bo mamy wi臋cej narz臋dzi, gdzie zmieniaj膮 si臋 te licencje, gdzie takie typu zjawiska b臋d膮 mia艂y miejsce.

Wi臋c tutaj chodzi w艂a艣nie bardziej o takie zadeklarowanie poparcia, dlatego zwi膮zane czysto open source, a w przypadku komercyjnej firmy takie te偶 ciekawe podej艣cie.

Czy kryje si臋 na tym co艣 jeszcze wi臋cej?

Bo tam oczywi艣cie w tym opisie nie zosta艂o to jasno sklaryfikowane.

My艣l臋, 偶e je偶eli chodzi o t臋 kategori臋, to tyle moich komentarzy.

Chyba p艂ynnie przechodzimy do kolejnej kategorii, czyli platformy.

S艂uchajcie, wi臋c Tomku, mo偶e tutaj by艣 chcia艂 nam powiedzie膰, co ciekawego znalaz艂e艣?

Co ciekawego znowu, jak ostatecznie platformy, to ale du偶o Azure'a si臋 pojawi艂o i tak to znowu to jest spojrzenie na to, co oni robi膮, nie?

I pojawi艂o si臋 Azure Container Apps i te偶 pewnie zaszkodzij膮c, znaczy ok, jest to pewnie jako trial, tak?

Wi臋c gdzie艣 pr贸buj膮 prawdopodobnie i艣膰 w stron臋 aplikacji opartej o kontenery, ale bez Kubernetesa jako skomplikowanego elementu.

Tutaj to jest o tyle ciekawe, 偶e pojawi艂o si臋 to troch臋 z mojego podw贸rka, ale 偶e pojawi艂o si臋 wprost, nie?

Azure Container Apps jako platform臋 i te偶 bardziej ciekawego.

Takich bardziej ciekawych, tam jest wspomniany, tam jest Army in the Cloud, tego trialu, to ju偶 byli ta艅sze maszyny, szybsze i tak dalej.

I tam si臋 pojawi艂o, chyba nawet rozmawiali艣my o tym chwil臋, 偶e to by艂o kompletnie poza moim b膮belkiem, ale potem jak pokomentowali艣my w Assef jest RISC for Embedded.

I to mnie troch臋 zdziwi艂o, 偶e ja po prostu RISC jako platforma znikn臋艂a mi dawno z oczu, ale to te偶 wskazuje, 偶e tam gdzie艣 mo偶e w Chinach wi臋cej tego si臋 u偶ywa, bo oni maj膮 swoje platformy i oni to te偶 widz膮, nie?

Czyli...

To jest RISC-V albo RISC-V, jak niekt贸rzy m贸wi膮, to jest wa偶na r贸偶nica.

Tak, ale og贸lnie to dla mnie wystarczy艂o o tyle, 偶e po prostu kiedy艣 dawno, dawno temu RISCiem si臋 troch臋 zajmowa艂em, wi臋cej to jeszcze w czasach przedkomercyjnych bym powiedzia艂, a potem kompletnie mi to gdzie艣 znikn臋艂o z radaru.

I to znaczy, 偶e si臋 zainteresowa艂em, czyta艂em chwil臋, co to jest, sk膮d to si臋 wzi臋艂o i tak dalej.

Wiesz, no to mo偶e ja si臋 dorzuc臋 i tutaj te偶 dorzuc臋 takiego hot-take'a, 偶e w艂a艣nie pytanie, jak obecnie definiujemy platform臋, w szczeg贸lno艣ci w kontek艣cie tego, 偶e teraz wszyscy si臋 bij膮 kr贸tko m贸wi膮c od GPI, od NVIDII, tak?

A z kolei Chi艅czycy narzekaj膮, 偶e przez... zostali troch臋 odci臋ci od tego GPI, od NVIDII, tak?

No wi臋c mamy wojn臋 na GPI, ale ja chcia艂em jeszcze tutaj dorzuci膰 co do platform jeszcze tutaj drug膮 kwesti臋, mianowicie tam, co wklei艂em w sumie, temat cyber security, to znaczy mam na my艣li to, 偶e przecie偶 elementy s膮 wykorzystywane nie po to, wiecie, 偶eby teraz jakie艣 super machu, jakie艣 rzeczy robi膰, tylko 偶eby na przyk艂ad szybko generowa膰 przy pomocy platform w艂a艣nie maile phishingowe, tak?

Bierzesz czyj艣... bierzesz czyj艣 profil z j臋klina, szczeg贸lnie je偶eli wiesz, 偶e ta osoba nie jest techniczna, tak?

Generujesz generujesz maila phishingowego, wysy艂asz i masz co chcesz, nie?

I nie dlatego w艂a艣nie, 偶e AI zrobi艂 wszystko jako sztuczna inteligencja za ciebie, tylko 偶e ci pom贸g艂 pewne rzeczy zautomatyzowa膰, szybciej zrobi膰, nie musia艂e艣 ca艂ego maila phishingowego generowa膰 od nowa, tylko masz spersonalizowanego maila dzi臋ki w艂a艣nie narz臋dziu.

Ale mo偶e tu wbij臋, bo skupmy si臋 jednak na zawarto艣ci radaru i na tym, co tam komentowali ludzie z ThoughtWorks'a, polecaj膮 itd., bo mo偶emy tak naprawd臋 dyskusj臋 bardzo szeroko rozpu艣ci膰, natomiast wtedy nie ogarniemy tego, przez co chcieli艣my przej艣膰.

Tylko powiem, 偶e masz racj臋, ale te偶 znowu zapatrujmy, bo to jest, je偶eli ktokolwiek w tej chwili w security korzysta z AI, to najlepiej wychodzi to tzw. bad guys, ale m贸wi臋, no to jest te偶 osobny temat.

Do wszystkiego korzystaj膮.

Prosz臋 o 偶ycie.

S艂uchajcie, to mo偶e ja powiem w艂a艣nie, je偶eli chodzi o platform臋, pod czym si臋 na pewno podpisuje.

Podpisuje si臋 pod Cloud Events.

Fajnie, 偶e si臋 pojawi艂o, mo偶e dobrze, 偶eby to by艂o szerzej znane.

Czyli Cloud Events to w wielkim skr贸cie to jest swagger dla event-driven architecture, tak?

Czyli platforma do dokumentacji, albo raczej standard dokumentacji event贸w.

Brakuje jeszcze wed艂ug mnie toolingu do tak naprawd臋, bo to Cloud Events opowiada o konkretnym, znaczy to jest konkretny standard, natomiast brakuje jeszcze toolingu wok贸艂 tego, wi臋c zobaczymy, ale fajnie, 偶e si臋 pojawi艂 to jako adopt.

Arm in the Cloud to jest co艣, co te偶 mnie ucieszy艂o, 偶e chocia偶 dziwi臋 si臋, 偶e to nie jest adopt, przy tej, szczeg贸lnie przy tej ilo艣ci s艂uchajcie, r贸偶nych konfiguracji, kt贸re mamy od do tego, na czym to uruchamiamy, dany serwis, to dobrze, 偶e to si臋 pojawi艂o, bo uwa偶am, 偶e no to by艂a taka dosy膰 du偶a dziura, je偶eli chodzi, je偶eli na ca艂kiem innej architekturze piszemy, testujemy, p贸藕niej uruchamiamy i to dzia艂a, no to r贸偶ne dziwne rzeczy mog膮 si臋 dzia膰 po drodze.

Co艣, co te偶 mnie cieszy, 偶e si臋 pojawi艂o to Pulumi.

To jest bardzo ciekawa alternatywa do platforma, wi臋c mo偶emy w j臋zyku programowania, w j臋zykach programowania typu Java albo Python stworzy膰 sobie ca艂膮 Infrastructure as Code, przetestowa膰 j膮, wi臋c jest to narz臋dzie du偶o bardziej przyjazne, my艣l臋, dla programist贸w, wi臋c je偶eli chcemy na przyk艂ad w艂a艣nie infrastruktur臋 przybli偶y膰 programistom, to jest to dobre rozwi膮zanie i tak jak Sebastian powiedzia艂, jest kilka rzeczy, o kt贸rych nie wiedzia艂em, a ch臋tnie sobie zobacz臋.

Wi臋c pierwsze, to by艂o, musz臋 przyzna膰, 偶e HyperDX to by艂o co艣, co ca艂kowicie by艂o poza moim radarem w艂a艣nie, wi臋c to jest Observability Platform, a to jest co艣, co nas bardzo mocno wszystkim dotyczy, czyli tak naprawd臋 wiecie, logi, metryki, tracing, alerty w jednej platformie i jest to alternatywa opensource'owa, wi臋c jestem bardzo ciekaw, jak to wygl膮da i jak to sobie radzi przy wi臋kszej skali szczeg贸lnie.

I te偶 jestem bardzo ciekaw, czyli znowu wracamy do koszt贸w i narz臋dzie, kt贸re mi臋dzy nimi w艂a艣nie pomaga na podstawie metry, analizowa膰 metryki, kt贸re metryki nas kosztuj膮, bo przy pewnej skali, na przyk艂ad w mojej firmie mog臋 powiedzie膰, 偶e logi i metryki to jest top 3, je偶eli chodzi o koszty ca艂ej infrastruktury, wi臋c takie narz臋dzia s膮 ciekawe.

Czego mi zabrak艂o ewentualnie?

To platform do knowledge discovery, tak, czyli jak na samym pocz膮tku wspomnia艂em, oniteraki JLM bardzo promuj膮 jako koncept, ale na przyk艂ad w platformach zabrak艂o tego ca艂kowicie, wi臋c my艣l臋, 偶e tutaj ju偶 mo偶na by co艣 pokaza膰, ale tego, przepraszam, nie zabrak艂o ca艂kowicie, bo mamy Elastic Search Relevance Engine, ale to jest jedyna rzecz, kt贸ra si臋 pojawi艂a.

Sebastian.

Mam par臋 punkt贸w.

Cloud Events zupe艂nie si臋 podpisuje, to jest taki m贸j hobby-project.

Robi臋 jakie艣 prezentacje nawet na ten temat.

To jest projekt, kt贸ry ju偶 raz zd膮偶y艂 umrze膰, tam CNCF go pod艂apa艂, wi臋c teraz znowu 艂api臋 aktywno艣膰, b臋d臋 trzyma艂 kciuki.

Dla mnie to jest co艣 wi臋cej ni偶 to, co powiedzia艂e艣, czyli taka specyfikacja, to jest bardziej, bo tam si臋 ju偶 pojawiaj膮 SDK-ki, tam si臋 pojawia r贸偶ny middleware, tak naprawd臋, do takiej eventowej integracji pomi臋dzy r贸偶nymi dostawcami, na przyk艂ad, r贸偶nymi rozwi膮zaniami chmurowymi i nie tylko.

Natomiast ja si臋 tutaj troch臋 boj臋 w艂a艣nie o to komercyjne wsparcie, jakby na ile du偶e firmy, du偶y gracz maj膮 rzeczywi艣cie interes, 偶eby w to p贸j艣膰, bo mam wra偶enie, 偶e unikaj膮 tego jak mog膮, wi臋c ja trzymam kciuki.

A mini-cloud te偶 si臋 zgadzam, 偶e czemu trial?

To ju偶 jest tyle generacji, chyba AWF zd膮偶y艂 chyba trzeci膮 generacj臋 wypu艣ci膰 tego swojego Gravitona, wi臋c to zdecydowanie tak.

Fajnie, 偶e pojawi艂 si臋 ban, znaczy ban to ju偶 by艂 chyba wcze艣niej, tylko gdzie艣 tam jako trial.

Ja jak pierwszy raz zacz膮艂em wykorzystywa膰 bana i zobaczy艂em na ile jest stabilny i jak jest, jak mrywa 艂eb, je偶eli chodzi o pr臋dko艣膰, stwierdzi艂em, 偶e hell yeah.

Niczego innego i nie chc臋 ju偶 u偶ywa膰, je偶eli chodzi o...

Czyli zadajmy runtime javascriptowy, prawda?

Napisany wreszcie, tak.

艢miga, i to jest tak naprawd臋 drop-in replacement dla, nawet nie dla node'a i npm'a, dla ca艂ego ekosystemu tego node'owego.

艢miga i furczy.

Ostatnio chyba jest wysz艂a wersja 1.1.1, kt贸ra ju偶 dzia艂a na Windows, czyli tak zwany bundles.

Icepanel to jest fajne narz臋dzie.

To jest narz臋dzie do C4 modelu, kt贸ry jak dla mnie jest bardzo prost膮 notacj膮, kt贸ra dzia艂a znacznie lepiej, je偶eli chodzi o dokumentowanie architektury, w艂a艣nie dlatego, 偶e rozwi膮zuje kilka problem贸w, kt贸re na przyk艂ad DDD obieca艂o rozwi膮za膰 i ich nie rozwi膮za艂o.

Tutaj jak kto艣 jest zainteresowany, polecam, kiedy艣 pope艂ni艂em seri臋 artyku艂贸w na ten temat, Icepanel jest bardzo fajny, bardzo dopieszczony, a minusem s膮 kwestie pricingu, bo jest to narz臋dzie drogie, zw艂aszcza je偶eli kto艣 robi jaki艣 indywidualny consulting.

RISC-V for Embedded.

Ja w og贸le jestem fanem tej otwartej architektury RISC-V, natomiast jest te偶 sporo ludzi, kt贸rzy to krytykuj膮 ze wzgl臋du m.in. na to, 偶e jest tam idea ca艂kowicie otwarte architektur procesorowych i jest to wykorzystywane przez pewne pa艅stwa do omijania sankcji mi臋dzynarodowych.

W zwi膮zku z tym, czy to dobre, czy to z艂e rozwi膮zanie, ka偶dy ju偶 mo偶e sobie oceni膰 sam.

I to ostatni, m贸j punkt, to jest zwi膮zane z tym, co wylecia艂o, wi臋c tu tylko jeden punkt wymieni臋.

Wylecia艂o Trino i to jest ciekawe, dlatego 偶e ostatnio szeroko komentowany by艂 og贸lny trend tego, 偶e je偶eli chodzi o analityk臋, du偶ej ilo艣ci danych odchodzi si臋 od jednorodnych baz i jest coraz wi臋ksze rozpi臋cie pomi臋dzy sposobem, w jaki dane s膮 przechowywane, czyli bardziej mi臋dzy formatami danych, a query engine'ami, w艂a艣nie 偶eby zachowa膰 t膮 elastyczno艣膰.

Czyli firma zachowuje na przyk艂ad swoje dane w pewnym formacie i p贸藕niej bez straty jakiej艣 performasy to jest najmniejstko i wy艂膮cznie query engine.

I wydaje si臋, 偶e ten trend akurat, gdzie radarze tutaj nie jest widoczny, co wi臋cej, jak wcze艣niej by艂, to teraz znikn膮艂.

To tyle, 偶e chodzi o obserwacje tutaj.

Tomas, zaraz do艂膮cz臋.

Ja tylko minimalne wstr膮cenie, bo te偶 jestem fanem cloud event贸w.

Tu chcia艂bym pocieszy膰 troch臋 Sebastiana.

Microsoft idzie w cloud eventy, us艂ugi a偶urowe, tam np.

Evergrid aktywnie adoptuj膮, 偶eby to by艂 wspierany standard, wi臋c to si臋 te偶 do tego mainstreamu chmurowego przebija, wi臋c s膮dz臋, 偶e tu b臋dzie u偶yto z du偶ych graczy.

To kudosy, bo na pewno pojawi膮 si臋 narz臋dzia wok贸艂 tego, tak偶e fajnie.

Dobra, s艂uchajcie, bo jeszcze chcemy zostawi膰 par臋 minut, 偶eby porozmawia膰 o radarze i wiem, 偶e Ania wspomnia艂a ju偶, 偶e wy robicie schu艂y, wi臋c ch臋tnie by艣my do tego chcieli jeszcze nawi膮za膰, wi臋c languages and frameworks.

Z mojej perspektywy jeste艣my w stanie zamkn膮膰 to dosy膰 szybko.

Przyznam szczerze, bo ja bym powiedzia艂, tam kr贸luj膮 trzy rzeczy chyba, LLM-y, Rust, i to do interfejs贸w u偶ytkownika, uwaga, wi臋c to by艂o moje chyba najwi臋ksze zdziwienie, i wszelkie rzeczy zwi膮zane z Androidem, tak, wi臋c tutaj absolutnie wida膰 okienko na to, co pod艂o偶 zrobi艂, i moje zdziwienie Rust do UI, biblioteki, wszelakie w艂a艣nie pozwalaj膮ce na tworzenie interfejsu u偶ytkownika, wreszcie, to a偶 trzy pozycje w tym radarze, tak, czyli no, absolutnie LLM-y i Rust do UI wed艂ug mnie zaw艂adn膮 tym raportem.

Sebastian, jak z twojej perspektywy to wygl膮da?

Ja te偶 mam tak naprawd臋 niewiele punkt贸w w tej sekcji.

No tak, jest Ray, kt贸ry nie wiem czemu to jest jako trial, ja bym powiedzia艂 totalnie adopt, Ray jest, to jest mo偶na powiedzie膰 framework do rozproszonego przetwarzania w Pythonie, troch臋 taka alternatywa, mo偶na powiedzie膰, dla Sparka, to, co jest w nim bardzo fajnego, to jest to, 偶e on pozwala bardzo 艂atwo przej艣膰 od eksperymentowania do uprodukcyjnienia, czyli tak naprawd臋 je偶eli kto艣 eksperymentuje na Pythonie z jakimi艣 pandasami, to tutaj ma si臋 wra偶enie, 偶e nagle mo偶na to wszystko wzi膮膰, zbundlowa膰, zacz膮膰 pracowa膰 na rozproszonych architekturach.

Jestem wielkim fanem Ray, w takim du偶ym skr贸cie, wi臋c jestem ca艂y za.

Dla mnie to, co ciekawe to jest to, 偶e w tym raporcie powiedzia艂em, 偶e tam jest du偶o rzeczy androidowych, ja si臋 w nie akurat nie wczytywa艂em, ale w艂a艣nie mia艂em takie wra偶enie, 偶e ten ca艂y kotlinowy sza艂 w ThoughtWorksie si臋 sko艅czy艂.

No oni wsz臋dzie tego kotlina pchali gdzie si臋 da, teraz ju偶 widzia艂em tego mniej, mo偶e to jest jaki艣 m贸j bijas si臋 tutaj w艂膮czy艂.

I ostatnie dwa punkty, kt贸re tu mam, to jest ciekawe, dali lengthchaina na hold podczas, gdy tam wspomnieli jakie艣 dwa alternatywne rozwi膮zania, kt贸rych nazw ju偶 nie pami臋tam, jak gdzie艣 tam dali jako trial.

Jazd do lengthchaina ma taki bardzo mocno ambiwalentny stosunek, czyli na samym pocz膮tku, jak on wchodzi艂, to by艂em nieprzekonany, a teraz czasem, jak go nie daj膮 hold, to tak naprawd臋 uwa偶am, 偶e ten rozw贸j, 偶e ten lengthchain zacz膮艂 si臋 robi膰 u偶yteczny.

A wi臋c mnie to troch臋 nie przekonuje, no ale dobrze, ka偶dy mo偶e mie膰 swoje zdanie.

I ostatni taki ciekawy punkt, jak si臋 to pojawi艂, to jest punkt, kt贸ry ja osobi艣cie nie u偶ywa艂em i szczerze m贸wi膮c normalnie nie zwr贸ci艂em na niego totalnie uwagi.

Natomiast jest tam taki j臋zyk programowania, kt贸ry nazywa si臋 ZIG.

Ja niestety nie s艂ysz臋 dobrych rzeczy.

Nie, nie, nie.

Mo偶e tak, to te偶 jest ciekawe ze wzgl臋du na interoperability z Pythonem, ale nie, chodzi mi w艂a艣nie o ZIG-a.

呕e to jest kolejna pr贸ba wynalezienia C, C++ na nowo z uci臋ciem pewnych wad, kt贸re ten j臋zyk mia艂.

Tak jak m贸wi臋, ja ju偶 znam ludzi, kt贸rzy robi膮 w tym produkcyjnie i s膮 z tego bardzo zadowoleni.

No jestem ciekawy, czy to rzeczywi艣cie si臋 przebije.

Raczej nie wr贸偶臋 jakich艣 wielkich sukces贸w.

Zapad艂a niezr臋czna cisza albo ch艂opak贸w wyrzuci艂o.

Ja nie mam 偶adnych komentarzy tutaj, wi臋c je偶eli kto艣 si臋 jeszcze chce pod艂膮czy膰, to zapraszam.

A jak nie, to w艂a艣nie mamy cztery minuty.

No i jak wspomnia艂e艣, 偶e robicie sw贸j radar, to znaczy jaki艣 tab, w kt贸rej byli艣my, to mo偶e nam powiesz, co robicie, jak robicie, po co robicie i dlaczego robicie.

Jasne.

Ja mam jeszcze troch臋 przemy艣le艅 a propos tego Army in the Cloud.

Mnie bardzo cieszy, 偶e jest.

Troch臋 inaczej patrz臋 ni偶 Sebastian, tak szybciutko, bo s膮 cztery minutki.

Troch臋 inaczej patrz臋.

Wydaje mi si臋, 偶e pod艂膮c nie zarzuci艂, wiadomo, wydaje mi si臋, tylko tyle mog臋 powiedzie膰, nie zarzuci艂 tematu carbon efficiency i tematu green software, kt贸ry si臋 pojawia艂 w wielu poprzednich edycjach, bo wydaje mi si臋, ja to odbieram jako nawi膮zanie dalej, czyli zr贸bmy tak, 偶eby zu偶ywa膰 mniej energii, bo nie jeste艣my w stanie wszystkiego offsetowa膰.

I to te偶 prowadzi do takiego przemy艣lenia, 偶e musimy zu偶ywa膰 mniej zasob贸w, 偶eby by膰 te偶 bardziej niezale偶nymi energetycznie.

To znowu troch臋 bardziej w polityczny temat.

Ale to inne, to trzeba zaparkowa膰.

Trzeci temat, bo po prostu inwestycje ESG na 艣wiecie siadaj膮, bo ekonomia strzeczy i tak dalej, wi臋c generalnie temat ESG idzie nam z drug膮 stron臋.

My艣l臋, 偶e dlatego to znikn膮艂, bo nikt od nich tego nie chce w tej chwili.

By膰 mo偶e tak jest.

Mo偶emy sobie tylko pogdyba膰, pogada膰, no bo wiadomo, tam w 艣rodku nie siedzimy.

A propos naszego TEC Radara, tak, robimy, nie jeste艣my tak bardzo konsystentni, w sensie, jak to si臋 to ju偶 m贸wi, tak konsekwentni jak ThoughtWorks, ze wzgl臋du na to, 偶e wiadomo, oni maj膮, s膮 kompletnie inn膮 firm膮.

My robimy po to, 偶eby troch臋 edukowa膰 naszych klient贸w, 偶eby oni sobie mogli czyta膰, jako艣 si臋 zorientowa膰, bo wydaje mi si臋, 偶e wielu klient贸w si臋 gubi.

My pracujemy w e-commerce, no i to jest tak, ka偶dy co艣 m贸wi, tu dostajesz jaki艣 artyku艂, tutaj masz jaki艣 podcast, a potem jak trzeba podj膮膰 decyzj臋 biznesow膮, no to jest problem.

Wi臋c chcieli艣my si臋 podzieli膰 naszymi przemy艣leniami i chyba rozmawia艂am z Tomkiem o tym, 偶e to, co nam to da艂o tak wewn臋trznie, a co by艂o takim w sumie zaskoczeniem dla nas, 偶e da艂o nam to przestrze艅 do tego, 偶eby艣my mogli na spokojnie porozmawia膰 ze sob膮, co si臋 dzieje i jakie my mamy opinie i zacz膮膰 dyskutowa膰 o tych opiniach.

Dlatego, 偶e jak si臋 jest w projekcie w jednym, drugim, trzecim, no to jest si臋 w takiej bajce.

I my wyszli艣my tak wy偶ej i spojrzeli艣my na to, co si臋 dzieje w technologii, z takiego bird eye view.

I to by艂o bardzo od艣wie偶aj膮ce.

Oczywi艣cie na to trzeba przeznaczy膰 bud偶et, bo to du偶o czasu nam zesz艂o.

Wiadomo, 偶e przy tych radarze pracuj膮 ludzie, kt贸rzy s膮 na tych seniorskich, architektonicznych stanowiskach, wi臋c no to tym bardziej jest drogo, ale jest to dla nas bardzo od艣wie偶aj膮ce.

Tak mentalnie te偶.

No jak si臋 podzieli艂a potem, czy macie gdzie艣 to na zewn膮trz, bo wtedy w szczeg贸lno艣ci by艣my te偶 to wrzucili, ale ciekawa inicjatywa.

Ja tylko szczerze mia艂em podej艣cie w firmie do tego, p贸藕niej si臋 do tego 藕le zabra艂em, to by艂 te偶 inny cel, ale to w og贸le fajne jest to, 偶e to jest faktycznie jakby jako metodologia tych podej艣cie jest otwarte, mo偶na sobie znale藕膰 narz臋dzia, kt贸re pozwalaj膮 to robi膰, no i takie przemy艣lenie o co chcieliby艣my to robi膰, dlaczego i tak dalej, to jest ciekawe.

To jest bardzo ciekawe, bo w ten spos贸b firma mo偶e si臋 zapozycjonowa膰 i pokaza膰 swoj膮, co jest w niej unikalnego, czyli na przyk艂ad, 偶e ona ma podej艣cie do realizacji.

Tak.

Wyt艂umaczy膰 swoim klientom swoj膮 przestrze艅, w kt贸rej jest, przepraszam, 偶e ci wszed艂em, ale powiedzie膰, s艂uchajcie, my robimy w tej przestrzeni i wiesz, ograniczy膰 sobie tak nadal do tej przestrzeni i powiedzie膰, w tej przestrzeni my艣limy, 偶e takie rzeczy si臋 robi膮, nie?

Oni te偶 maj膮 czas, w sensie klienci, na przeczytanie i zastanowienie si臋 i zadawanie lepszych pyta艅.

Jeszcze taka jedna rzecz, kt贸r膮 odkryli艣my, to pisanie i rado艣膰 z pisania.

Takie bycie sam na sam ze swoimi my艣lami, tekstem i przekazanie swoich my艣li w jasny spos贸b, na przyk艂ad usuwanie niepotrzebnych s艂贸w, my艣lenie o tym dok艂adnie, co ja m贸wi臋, bo kto艣, kto b臋dzie czyta艂 i po艣wi臋ci sw贸j czas na to, 偶eby przeczyta膰 to, co ja tam napisa艂am, to sprawia, 偶e dziesi臋膰 razy my艣l臋 o tym, co ja robi臋 i co m贸wi臋, 偶e kto艣 mo偶e wzi膮膰 t膮 opini臋 i na jej podstawie podj膮膰 jak膮艣 decyzj臋.

To w sumie takie narz臋dzie, bym powiedzia艂a, no pisanie takie typowo analogowe wr臋cz jako aktywno艣膰.

Ja my艣l臋, 偶e mo偶na to te偶 tak troch臋 skomentowa膰, 偶e to jest 艣wietne narz臋dzie dla tej firmy, kt贸ra to produkuje, narz臋dzie marketingowe i dojechanie zauwa偶y艂a艣 taki czas, kt贸ry pozwala firmie przemy艣le膰 to, co robi i gdzie jeste艣my pod wzgl臋dem technologii na rynku w kt贸rym momencie, ale u偶yteczno艣膰 tak dla tych, kt贸rzy to czytaj膮, moim zdaniem, no trzeba si臋 zastanowi膰.

I tutaj si臋 odwo艂am do Simona Wordleya, kt贸ry podawa艂 przyk艂ad w ksi膮偶ce, 偶e je偶eli mamy magazyn dla genera艂贸w i w tym magazynie jest napisane, 偶e 8 na 10 genera艂贸w bombarduje wzg贸rza, to nie znaczy, 偶e ja jako genera艂 te偶 musz臋 bombardowa膰 wzg贸rza.

I to troch臋 tak o tych r贸偶nych technologiach, po kt贸rych przechodzili艣my, to tak znaczy, no je偶eli oni u偶ywaj膮 Kubernetesa, to znaczy, 偶e dla ciebie, je偶eli jeste艣 CEO jakiej艣 firmy, Kubernetes jest czym艣, w co musisz teraz wchodzi膰.

Cloud Events, tak, to jest co艣, co jest w og贸le fajne, ale tylko wtedy, kiedy u偶ywasz multi-clouda i to jest w og贸le znowu dyskusja, kt贸ra si臋 nigdy nie sko艅czy, wi臋c jej mo偶e nie otwierajmy, ale trzeba po prostu mie膰 pewien dystans do tego i te偶 wzi膮膰 pod uwag臋, 偶e to jest dla nich przede wszystkim narz臋dzie marketingowe, moim zdaniem, i co艣, co zaoszcz臋dza te偶 czas, 偶eby jakby mie膰 jedn膮 wizj臋 tym samym frontem do wszystkich klient贸w, bo ludzie na pewno ich zadaj膮 wiele pyta艅 na zasadzie, co teraz powinni艣my wej艣膰, z czego wyj艣膰.

No to prosz臋, tu jest raport i tak...

Tak, to taka roadmapa, zdecydowanie, czy narz臋dzie marketingowe te偶, ale dla nas przede wszystkim roadmapa i musi by膰 czytana w kontek艣cie, tak samo raport ThoughtWorks musi by膰 czytany w kontek艣cie, trzeba pami臋ta膰, 偶e oni s膮 du偶膮 firm膮 mi臋dzynarodow膮, no i nie mo偶emy sobie wszystkiego od nich wzi膮膰, nie wiem, b臋d膮c ma艂膮 firm膮 dzia艂aj膮c膮 na przyk艂ad na rynku polskim, w jakim艣 tam, w jakim艣 sektorze, to my teraz we藕miemy to, skopiujemy, tak jak m贸wisz, dobrze, dobra, to dawajcie tego Kubernetesa, bierzemy, robimy, bo to mo偶e nie by膰 dobry kierunek.

Bierzemy, robimy Kubernetesa, to zawsze jest przepis na sukces.

My艣l臋, 偶e to, co Pawe艂 powiedzia艂 i Ania na koniec, to jest dobre podsumowanie ca艂o艣ci.

My te偶 podobne opinie wyrazili艣my kiedy艣 tutaj na Coffee, mieli艣my taki odcinek to czyta z ni膮, po co czyta raporty i tak dalej.

Trzeba pami臋ta膰 tak偶e dla ThoughtWorks, to jest narz臋dzie marketingowe i sprzeda偶owe.

Nawet nie, 偶e oni sprzedaj膮 t臋 technologi臋, ale sprzedaj膮 siebie jako tych, kt贸rzy my艣l膮.

Tak偶e ja w og贸le z tym dzi臋kuj臋 Wam za odcinek, bo ju偶 b臋dziemy ko艅czy膰, bo by艂a dobra dyskusja.

Jestem troch臋 zdziwiony, jak du偶o os贸b zd膮偶y艂o to przeczyta膰 i mie膰 jakie艣 przemy艣lenia.

Wi臋c co?

Ten odcinek pewnie szybciej wypu艣cimy na podcastie, 偶eby by艂 aktualny.

Pogoda si臋 poprawia.

呕ycz臋 mi艂ego weekendu wszystkim.

Dzi臋ki.

Dzi臋ki bardzo za dyskusj臋.

Trzymajcie si臋, hej, cze艣膰.

Creators and Guests

Sebastian G臋bski
Host
Sebastian G臋bski
Geek, engineer, blogger, codefella, serial reader. In the daylight: Principal SA for @awscloud (Startups, CEE). ex-CTO. I speak here for myself only.
Tomasz Onyszko
Host
Tomasz Onyszko
Founder, entrepreneur and CTO - I write about building company and career in tech. I observe tech and society and share my opinions
Wojtek Ptak
Host
Wojtek Ptak
Learner, teams & products builder, DDD & ML mixer, leader, contributor, and freeride biker by 鉂わ笍 working as @RevolutApp鈥檚 Head of Engineering. He/him.
Coffee #35: Tech Radar no. 30 - czy warto? Co nam m贸wi? Co jest  "hot" 馃敟a co nie?
Broadcast by